ZESTAW 2 KSIĄŻEK O PRZYGODACH MAŁEGO ROBACZKA

Seria książek obrazkowych o Małym Robaczku
Mały Robaczek i Chaosik
Mały Robaczek i Wolniaczek

Układ książek zawiera stałe, powtarzalne elementy, które są cechą charakterystyczną serii. Wyklejka, strona tytułowa oraz dwie rozkładówki otwierające i zamykające książki mają spójną formę graficzną, różniącą się jedynie detalami. Te drobne różnice podkreślają unikalny charakter każdego z tytułów i stanowią niejako test na spostrzegawczość dzieci. Niektóre ilustracje w obu książkach opierają się na podobnych założeniach kompozycyjnych lub narracyjnych, co nadaje spójność całej serii.

Powtórzenia narracyjne i kompozycyjne zastosowano w kluczowych momentach książek, takich jak sceny wprowadzające głównych bohaterów do nowych miejsc. Ilustracje, na przykład przedstawiające uciekające samochody czy przemieszczenie tłumu, wnoszą dynamikę i porządkują narrację.

Inspiracją do powstania książek były słowa kluczowe, które wyznaczały ramy opowieści. Autorka wybrała hasła "chaos" i "wolność", zestawiając je z miejscami codziennymi, takimi jak miasto i fabryka. Głównym bohaterem uczyniono Małego Robaczka, postać symboliczną, która umożliwia dzieciom utożsamienie się z bohaterem. Towarzyszy mu czerwony samochodzik, pełniący rolę cichego kompana.

Narracja opiera się na personifikacji wartości takich jak wolność i chaos, co ułatwia młodym czytelnikom zrozumienie tych abstrakcyjnych pojęć. Fabuła książek opowiada o podróży głównego bohatera i jego interakcjach z postaciami drugoplanowymi, takimi jak Chaosik i Wolniaczek.

Ważnym motywem fabularnym jest odejście z domu na początku książki i powrót na jej końcu, symbolizujące uzyskanie przez dziecko niezależności i gotowości na nowe doświadczenia, przy jednoczesnym zachowaniu poczucia bezpieczeństwa.

W dialogach autorka wplotła codzienne zwroty, które dzieci znają z życia codziennego, by zwiększyć ich zrozumienie i identyfikację z sytuacjami w książce. Według Ireny Słońskiej dzieci odczuwają zadowolenie, mając kontakt z dziełem, które odwołuje się do ich przeżyć i doświadczeń. Równocześnie książka powinna być dostosowana do ich rozwoju intelektualnego i psychicznego, aby w ogóle mogły nastąpić procesy poznawcze, będące sprzężeniem wielu skomplikowanych procesów myślowych na poziomie wizualnym, rozumowym i uczuciowym (I. Słońska: Psychologiczne problemy ilustracji dla dzieci. Warszawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977 s. 7–51).

Książki zostały zaprojektowane w spójnym graficznie stylu, przy użyciu linorytu barwnego dedykowanemu ilustracji miejsc i rysunku linearnego przedstawiającego postacie. Kolorystyka dostosowana jest do dynamiki tematów, z dominującymi błękitami, granatami i czerwieniami. Każda z książek wykorzystuje zestaw glifów zaprojektowanych przez autorkę, nawiązujących do charakteru ilustracji i dostosowanych do krótkich dialogów.

Format książek został dobrany z myślą o czytelności i poręczności, wynosząc 21x21 cm. Większość ilustracji wykonano w skali 1:1, co pozwoliło autorce na zachowanie proporcji i kontroli nad kompozycją. Książki zostały wydrukowane w Polsce na wysokiej jakości papierze Munken o gramaturze 150 g, zapewniając estetykę i trwałość.

Seria o Małym Robaczku została stworzona przez Justynę Stefańczyk w ramach pracy doktorskiej zrealizowanej w Zakładzie Projektowania Graficznego na Wydziale Artystycznym w Cieszynie Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, pod kierunkiem promotora, prof. Aleksandra Ostrowskiego. Obrona tej pracy miała miejsce 28 listopada 2018 roku.

RECENZJE

Qlturka.pl

„Mały Robaczek i Chaosik” oraz „Mały Robaczek i Wolniaczek” – recenzja serii

W pierwszej opowieści odwiedza miasto, w którym początkowo wydaje się, że jest porządek: „Domy stoją równo, samochody jeżdżą równo”. W pewnym momencie spokojny rytm tego miejsca zakłóca pojawienie się nowej postaci – to Chaosik, który uwielbia psocić. Nić porozumienia między małym bohaterem a psotnikiem powoduje, że zaczynają razem rozrabiać.
 

W drugiej książce Robaczek spotyka Wolniaczka. To mały ludek, który kocha wolność i wszystko wykonuje bez pośpiechu. Wolniaczek robi, co chce, chodzi, gdzie chce, czyta, marzy, bawi się czym i jak chce. Niestety bohater lubi też rządzić, co bardzo nie podoba się Robaczkowi.
 

Obie książeczki stanowią autorską i wydawniczą serię Wydawnictwa Dzika Małpa. To rodzinna firma specjalizująca się w książce obrazkowej. Przesłaniem tych publikacji jest pokazanie nam tego, czego często nie potrafimy ubrać w słowa, za pośrednictwem obrazu.
 

Jak twierdzi autorka, jej celem było stworzenie książek, które pozostawiają szeroki margines dla wyobraźni i działalności percepcyjnej małego czytelnika. Są to publikacje, które stanowią zarazem pracę doktorską Justyny Stefańczyk. Książki są autorskie, oryginalne w przekazie, zarówno pod względem treści, jak i szaty graficznej (ilustracje oraz specjalnie zaprojektowane liternictwo). Obie stworzone są na zasadzie stałej koncepcji wydawniczej: zawsze zaczynają się tak samo, mają konkretną szatę kolorystyczną, usytuowane w tych samych miejscach elementy grafiki, podobne dialogi w chmurkach itd. Celem takiego zabiegu jest pobudzenie spostrzegawczości malucha, a jednocześnie jest elementem spajającym serię.
 

Dzięki takiemu literackiemu pomysłowi wspomniana publikacja jest okazją do interesującej podróży małego człowieka po świecie wyobraźni i wolności. Książki rozpoczyna i kończy plątanina dróg, po której porusza się mały czerwony samochodzik. To Robaczek oddala się z domu, a na końcu do niego wraca. Celem tego pomysłu wydawniczego jest uświadomienie rodzicowi, że dziecko w wieku czytelnika jest gotowe na samodzielną eksplorację świata, a jego powrót do domu oznacza akceptację przez dorosłego takiego stanu rzeczy. Autorka dokonała tu personifikacji, pod postacią małego robaczka ukrywając dziecko, które jest niecierpliwy, szybko się nudzi i „rozrabiając”, poznaje otaczającą je rzeczywistość.
 

To książki obrazkowe o niewielkiej zawartości słowa pisanego. Brak tekstu zdecydowanie pozostawia pole dla dziecięcej kreatywności. Nieliczne zwroty typu: „Daleko jeszcze?”, „Nudzi mi się!” dobrze znamy z języka małego dziecka. Szata graficzna każdej opowieści opiera się na stonowanych kolorach, które nie są dobrane przypadkowo, też mają do spełnienia jakieś zadanie: oddziałują na zmysły odbiorcy, wyciszają, kumulują koncentrację, pobudzają wyobraźnię, zwiększają wrażliwość. Maluch tworzy, sam tłumaczy sobie kolejne ilustracje, nazywa je, wymyśla historyjki.
 

Niezwyczajne to książki. Początkowo trudno zrozumieć, o co chodzi. Nam, dorosłym trudno, bo jak powiedziałby Mały Książę: „Dorośli nigdy nie potrafią sami zrozumieć. A dzieci bardzo męczy konieczność stałego objaśniania”. Dajmy więc te publikacje do ręki dzieciom…
 

Iwona Pietrucha


link: http://qlturka.pl/2019/08/07/maly-robaczek-i-chaosik-oraz-maly-robaczek-i-wolniaczek-recenzja-serii/